Veel tuinen krijgen in het najaar een winter of najaarsbeurt, wat houdt dat in.
Als de tuin een beetje netjes de winter in moet gaan, en u in het voorjaar alvast een voorsprong wilt nemen op het onvermijdelijke onderhoud van uw tuin kan een Najaars/Winterbeurt veel nut hebben. Wij van Puur Tuin hoveniers hebben hieronder voor “de doe het zelvers” alle categorieën van onderhoud uitgelicht.
Snoeien:
Snoeien tijdens een winterbeurt is onvermijdelijk, afstervende vaste kruidachtige planten kunnen worden afgezet tot 10/15 cm. Lavendel, Grassen en Groenblijvende vaste planten zijn uiteraard een uitzondering.
Belangrijk om de vaste planten niet tot op de grond af te knippen, sommige soorten met holle stengels kunnen zo vollopen met regenwater in het najaar, en krijgen het daardoor met vorst veel harder te verduren. als u een stukje stengel van 10/15 cm. laat staan kan dat inrotten en dicht zo de opening.
Rozen
Rozen die uitgebloeid zijn mogen alvast een stuk terug geknipt worden (tot zo’n 20 cm.) zodat de voorjaarssnoei gemakkelijker wordt en het perk er beter uitziet. Ook kunt u hierna makkelijker uw organische bemesting toedienen tussen de rozen.
Met organische bemesting bedoel ik alleen puur gedroogde koemest (of verse koemest met stro). Koemest verbeterd de structuur van de grond en stimuleert het bodemleven, veel voeding zit er niet in maar dat is in het najaar ook niet nodig de planten gaan immers de rustperiode in en groeien niet meer. Vergeet niet in het voorjaar een goede mest te geven waar wél voldoende voeding in zit!
Vroeg in het najaar (Augustus September) kunt u de coniferen / taxus haag nog een keer scheren. Het kan nog groeizaam weer zijn en dan loopt de haag nog een klein beetje uit voordat het winter wordt. Hierdoor ziet hij er perfect uit.
Wanneer u twijfelt welke planten wél en welke juist niet gesnoeid mogen worden in het najaar is er een praktisch ezelsbruggetje.
Snoei in de struik een tak weg, bekijk de tak goed en let vooral op de kern van snoeiwond. Is de kern groot en erg zacht óf hol wacht dan met snoeien tot het voorjaar (voorbeeld: de Hortensia)
Planten met een zachte of holle kern zijn gevoeliger voor de winter als ze in het najaar worden gesnoeid dus deze laten we met rust. Een massieve en/of kleine kern geeft aan dat er voor de winter gesnoeid mag worden.
Veel groenblijvende planten kunnen baat hebben bij wat najaarssnoei, omdat deze planten hun blad in de winter houden kunnen zij water verdampen terwijl de grond bevroren kan zijn, hierdoor kunnen deze planten verdrogen. Door in het najaar wat blad weg te snoeien wordt de verdamping minder en ook dat telt natuurlijk. Voorbeelden: Laurier, Olijf, Camelia (let wel op de bloemknoppen, die wil je bewaren!)
Bomen die te groot worden kunnen in het najaar zodra het blad valt veilig gesnoeid worden, Ná de kerst moet u gaan opletten welke boom u gaat snoeien b.v. de berk kan bij snoei na de kerst al gaan bloeden en dat geldt b.v. ook voor Acer soorten. Als u twijfelt vraag dan altijd eerst een deskundige! zij weten precies welke bomen en struiken kunnen gaan bloeden. Alle heesters en bomen die gevoelig zijn voor bloeden kunt u veilig snoeien tussen september en eind december, én zodra zij weer vol in het blad zitten in de zomermaanden.
De Bodem in het Najaar:
De bodem is heel belangrijk, ook tijdens de najaarsbeurt. Ga niet in de tuin aan de gang als het te nat is, u stamt de structuur van de bodem dan gemakkelijk kapot en dat herstel je niet zomaar. Ieder afgevallen blaadje wegruimen is heel netjes, maar laat ook wat over voor het bodemleven, wormen trekken stukje bij beetje blaadjes de grond in en deze worden omgezet in de beste gratis humus die er is. Als er groenresten op de grond liggen zal er bodemleven zijn in de vorm van bacteriën, wormen insecten etc. dit bodemleven houdt de grond luchtig en geven in ruil humus aan de bovenlaag!
Na het snoei- en ruimwerk kunt u de bodem wat helpen door met een riek of steekschop de bovenlaag te bewerken. U werkt organisch materiaal zoals blad en resten van vaste planten door de grond. Zolang ze niet te grof zijn gaat dat prima en zullen ze snel verteerd en openomen worden. Is de grond arm aan humus kunt u natuurlijk extra Compost, tuinturf of turfmolm uitstrooien en ook onderwerken al dan niet gemengd met zand om de doorlatendheid van de bodemlaag extra te verbeteren.
De Vijver:
Ook de vijver heeft aandacht nodig voor de winter. Om de vijver helder te houden is het belangrijk om hier juist alle groenafval van afstervende planten goed te verwijderen. Grote hoeveelheden plantresten die naar beneden zinken, veroorzaken een pakket modder en geven veel extra voeding af aan het water die in het voorjaar uitgroei van flinke hoeveelheden draadwier en algen kan veroorzaken.
Verder kan de UV filter worden uitgeschakeld, schoongemaakt en opgeborgen worden tot het voorjaar. Als de lamp het hele seizoen heeft gebrand (ongeveer 5000 uur) kunt u vast een nieuwe UVC lamp aanschaffen zodat u in het voorjaar direct de filter weer kunt aansluiten en gaan gebruiken.
Het gebruik van de UV filter in de winter is niet nodig, de watertemperatuur loopt dusdanig terug dat algen en wieren niet meer groeien en dus ook niet bestreden hoeven te worden.
Het Gazon:
Het gazon blijft u maaien totdat de groei stopt (oktober/november) stel wel de maaier wat hoger af! Hark het gazon goed af zodat er geen pakket afgevallen blad achterblijft die de hele winter blijft liggen. Geef in Augustus/September nog wat mest zodat het gazon sterk en fris de winter in gaat. Evt. afstrooien en inharken van zand zorgt ook in het gazon voor een betere doorlatendheid wat een betere uitgroei in het voorjaar geeft én mos tegenwerkt.
Bollen Knollen:
Knollen van zomerbloeiers die niet winterhard zijn moeten uit de grond en gedroogd worden, daarna kunnen ze droog en vorstvrij opgeslagen de winter door. Voorjaarsbollen worden nu juist geplant voor de lente, denk aan crocussen, tulpen, narcissen, hyacinten, blauwe druifjes en nog veel meer om kleur aan het voorjaar te geven.
Plant bloembollen vooral niet te diep, je moet planten en niet begraven! een simpele vuistregel is 1,5x de bolhoogte aan grond boven de bol. evt. afdekken met een beetje turfmolm om een isolerend jasje voor de winter te geven, dit alleen bij ietwat gevoelige bol/knol gewasjes (lees op de verpakking).
Gevoelige planten helpen in de winter:
Gevoelige tuinplanten een handje helpen de winter door te komen mag nu alvast, al blijf ik erbij PAK ZE NIET IN PLASTIC!
Als voorbeeld: sommige klimplanten zoals b.v. de passiebloem kunnen bevriezen. Gooi een hoopje afgevallen los blad tegen de onderkant van de klimplant aan en houdt het evt. op z’n plaats met wat stokjes en kippengaas. Dit hoopje isoleert de onderzijde van de plant en mochten de hoge delen bevriezen dan loopt hij in het voorjaar onderaan gewoon opnieuw uit. Los blad is luchtig en isoleert goed, Ook houdt het de zon van zwakke delen af die in de winter ook gewoon uitdroging kan veroorzaken.
Zet bladhoudende gevoelige planten liefst op een zonvrije plek, als het gaat tegen de gevel (die straalt altijd iets) vooral de ochtendzon is een oorzaak van problemen bij bladhouders zoals de Olijf en de Camelia. s’ochtends als de zon vroeg op de planten valt treed een snel temperatuursverschil op waardoor de planten vocht gaan verdampen. Wanneer hun pot is bevroren kan de plant geen vocht opnemen uit de bodem en kan hij verdrogen.
Kleinere bladhoudende planten die in de border staan kunnen afgedekt worden met takken van dennen (de oude kerstboom!) niet te dik, maar net genoeg om de zon eraf te houden en de lucht gewoon goed doorlaat. In de Alpenlanden is dit heel gewoon en werkt het prima, als het sneeuwt krijg je al snel een mooi isolerend dekentje.
Uw kuipplanten zoals b.v. de Oleander moeten rond september naar binnen alwaar ze de winter overblijven met minimale hoeveelheden water! per keer kleine beetjes water geven zodat de plant in rust geen wortelrot oploopt.
Ten slotte:
Om in de wintermaanden plezier van de vogels te hebben kunt u nu alvast beginnen met het ophangen van wat wintervoedsel waar veel soorten vogels graag op af komen.
Het is dan ook tijd om uw tuingereedschap te onderhouden, slijpen, oliëen en repareren zodat u in het voorjaar niet mis grijpt.
Heeft u nog tips en trucs die u zelf altijd toepast bij de Najaars/Winterbeurt Laat het ons weten!